Constitución Política de los Estados Unidos Mexicanos en náhuatl central de Veracruz

1
WEYI TLANAWATILLI TLEN POWI ITECH TLALNANTLI
Inin Weyi Tlanawatilli okinextihkeh itech se amatlahkuilolxiniani tlen kinotzah Diario Oficial de la
Federación, Ipan makuilli tonalli, tlen metztli febrero wan xiwitl 1917.
TLAHKUILOLLI TLEN AXKANTIKAN IPATI
VENUSTIANO CARRANZA, Yawtlayekanki tlen kinnawatia nochtin yawtlakameh wan tlen
okitekitihkeh ma tlanawati nowiyan totlalnan tlen kitokayotiah Estados Unidos Mexicanos,
nimechmolwilia:
Yen tlakaolocholli kanin tlanawatilchiwah, tlen kinotzah Congreso Constituyente, omolochoh ipan
se tonalli tlen metztli diciembre wan xiwitl 1916, tla keh yomonotzkeh ipan metztli septiembre
wan yokipahpatlakeh inon tlanawatilli tlen okichihkeh itlamian xiwitl 1914, Itech inon altepetl
itokahkan Veracruz wan okisalilihkeh okse amatlahkuilolli tlen okitokayotihkeh Plan de
Guadalupe tlen okichihkeh ipan tonalli 26 tlen metztli marzo wan xiwitl 1913, okiwalnextih inin:
WEYI TLANAWATILLI TLEN KITOKAYOTIAH CONSTITUCION POLITICA DE LOS ESTADOS
UNIDOS MEXICANOS, TLEN KIPATLAS OKSE TLANAWATILLI TLEN OMOCHIHKA IPAN
MAKUILLI TONALLI, METZTLI FEBRERO WAN XIWITL 1857.
Semipan Tlahkuiloltokaitl
Tlahkuilolxelolli I
Tlen sehsen intech powi
2
Tlanawatiltzintli (Art. 1). - Nochtin altepetlakah tlen nentokeh itech inin tlalnantli itokahkan
Estados Unidos Mexicanos kiseliskeh tlahtolpalewilistli tlen ihkuilitok itech inin Weyi Tlanawatilli.
wan amo kipia tlen kinkotoniliskeh tlen intech powi tla keh amo ihkon machiohtok itech inin
tlahkuilolli.
Amo kipia tlen yetos tlahyowiltekiyotl itech inin tlalnantli tlen kitokayotiah Estados Unidos
Mexicanos. Nekateh tlahyowiltekitinih tlen okse intlalnan wan tla keh nikan ehkoskeh, ayakmo
kintlahyowiltekitiskeh. Wan noihki kiseliskeh tlahtolpalewilistli tlen ihkuilitok itech inin tlanawatilli.
Itech inin tlalnantli amo kipia tlen kinchichikoittaskeh toyolikniwah tla keh techan powih, tla keh
pinomeh noso masewaltin, tlalia kipiah okse intlayehyekol, tla keh yokokoxkatihkeh noso ok
telpochtin, tla keh teoneltokah noso amo, tla keh tominyohkeh noso amo, tla keh
yomonamiktihkeh noso inseltih chanchiwah; wan amo kipia tlen kitzahtzakuiliskeh innemilis noso
tlen intech powih nochtin siwameh wan tlakameh.
Tlanawatiltzintli (Art. 2).- Tlalnantli mosentlalihtok wan amo moxehxelowa. Tlalnantli kisentlaliah
nekateh masewalaltepemeh tlen achtopantika ochanchihtokah nikan anawaktlalli ihkuak ayakmo
topan okalakiayah inon tlakameh tlen wehka powih wan otechtlalkuilihkeh. Inon
masewalaltepemeh kitlakittah intlakaolocholwah tlen ipan oneskeh, wan axkan ok
motlahtolchikawah kanpa nochi mexikayotl amo ma poliwi.
Yen masewalpowilistli tlayekanas kanpa tikasikamatiskeh, akin melahkayopan itech powi inin
tlanawatilli tlen kiteixpantia kenemin monahnawatiskeh nochtin masewalaltepemeh.
Nekateh altepemeh tlen, sehsekan molochowah, monekuitlawiah, kintlakittah inteachkawah, wan
inixkoyanka monahnawatiah powih, masewalaltepeyohkan.
Intech powi masewalaltepemeh moyehyekoskeh kenemin monahnawatiskeh tla keh amo
kitzahtzakuiliskeh inin tlanawatilli kanpa mosentilihtoskeh nochtin altepemeh tlen chantihtokeh
nikan tlalnantli . Nowiyan itech tlalnankotonaltin, tlen kintokayotiah Entidades Federativas kipia
3
tlen kintlakittaskeh nochtin masewalaltepemeh wan inon tetlakittalistli noihki kipia tlen machiohtos
itech nochtin tlanawatiltin tlen kinchiwah itech oksekimeh tlalnankotonaltin. Inon tlanawatiltin,
kipia tlen mokitzkiskeh itech tlanawatiltzintli tlen nikan ihkuilitok wan noihki tlahpixtoskeh kox
melahkayopan masewalpan chanchiwah wan kitenewah inmasewaltlahtol.
A. Inin Weyi Tlanawatilli kahsikamati wan kitlakitta tlen intechpowi nekateh
masewalaltepemeh kanpa:
I. Inixkoyanka motlahtoltiskeh kenemin mosentiliskeh wan moyeknotzaskeh ihkuak
intekipankayo kimotekitiskeh.
II. Noihki welitis inixkoyanka motlayehyekoliskeh wan motlahtoltiskeh kenemin kinyektaliskeh
tlahtoltin tlen inmasewalpan ewah. Tla keh nochipan kimawisittaskeh inin Weyi Tlanawatilli tlen
kitokayotiah Constitucion, wan tla keh melahkayopan kitlakittaskeh tlen intechpowi sehsen tlakah
wan siwah. Inin Weyi Tlanawatilli kikualnextis katli yehwan tekiwahkeh intechpowi tepalewiskeh.
III. Kinpehpenaskeh intekiwahkawah wan intlayekankawah kemin yehwan inixkoyan
kichihtiwitzkeh wan itech inon tlakapehpenalli, kipia tlen kintlakittaskeh nochtin siwameh ihkon
kemin machiohtok itech Weyi Tlahtowankayotl.
IV. Kinmalwiskeh wan kiniskaltiskeh inmasewaltlahtol wan nochi inon ixtlamachilistli tlen
kinextihtok intekipankayo.
V. Kimalwiskeh wan kiyektlaliskeh intlal kanin chanchihtokeh ihkon kemin machiohtok itech
inin Weyi Tlanawatilli.
VI. Kimawisitaskeh tlatlamantli tlalaxkaitl wan tlalpihpialistli, ihkon kemin moihtowa itech inin
Weyi Tlanawatilli wan itech oksekintin tlanawatiltin kanin noihki machiohtok kenemin tlalli,
tlamalwilli. Noihki kinmawisittaskeh nekateh tlen omotlalkohkeh noso ika kualyotika
omotlalaxkatilihkeh. Noihki welitis achtopan kikuiliskeh nochi tlen tlalli kitemaka, nowiyanka kanin
masewaltin chanchihtokeh. Tla keh okse tlamantli okachi patiyoh konahsiskeh tlalihtik noso
tlalixko, kipia tlen kimawisittaskeh tlen itech inin Weyi Tlanawatilli machiohtok. Welitis
mosentiliskeh wan moyehyekoskeh tlenon kichiwaskeh kanpa kitlahtlaniskeh tlapalewilistli.

Para continuar leyendo

Solicita tu prueba

VLEX utiliza cookies de inicio de sesión para aportarte una mejor experiencia de navegación. Si haces click en 'Aceptar' o continúas navegando por esta web consideramos que aceptas nuestra política de cookies. ACEPTAR