El sistema procesal penal acusatorio mexicano. Formalidades y realidades
Autor | Antonio Salcedo Flores |
Cargo | Dr. en Derecho, Profesor Investigador del Departamento de Derecho, UAM-A |
Páginas | 603-624 |
603
Ελ σιστεµα προχεσαλ πεναλ αχυσατοριο µεξιχανο. Φορµαλιδαδεσ ψ ρεαλιδαδεσ ππ. 603−624
Ελ σιστεµα προχεσαλ πεναλ
αχυσατοριο µεξιχανο.
Φορµαλιδαδεσ ψ
ρεαλιδαδεσ1
Αντονιο
Σαλχεδο Φλορεσ∗
Ρεσυµεν
Ε
λ 18 δε ϕυνιο δε 2016 θυεδ⌠ ιµπλεµενταδο εν τοδο ελ τερριτοριο ναχιοναλ ελ
σιστεµα προχεσ αλ πεναλ αχυσατοριο χρεαδο πορ λα Ρεφορ µα Χονστιτυχιοναλ δε Σεγυριδαδ
ψ ϑυστιχια ελ α〉ο 2008. Εν ελ πρεσεντε τραβ αϕο ποδρεµοσ χον σταταρ θυε διχηο σιστεµα σ ε
ενχυεντρα µυψ πορ αβαϕο δε λοσ εστ〈νδα ρεσ δελ αυτντιχο µοδελο προχεσαλ πεναλ αχυσα−
τοριο. Αναλιζαρ εµοσ λασ εξπεριενχιασ δε Χηιλε ψ Μξιχο ψ ϖερεµοσ θυε λοσ δοσ τρ αταρον
δε αδοπταρ ελ γενυινο σιστεµα πεναλ αχυσατορ ιο, ινχλυψερον παρτε δε λ εν συ λεγισλαχι⌠ν,
φυερον ινχαπαχεσ δε οπεραρλο ψ σε ϖιερον οβλιγαδοσ α δαρ υν γολπε δε τιµ⌠ν δε 180° (µε−
δια ϖυελτα). Α Χηιλε ελ ρεϖιρε λε λλεϖ⌠ διεζ α〉οσ, α Μξιχο δοσ µεσεσ. Εν αµβοσ πασεσ σε
ιµπλαντ⌠ υν σιστεµα αχυ σατοριο θυε ποδεµοσ λλαµαρ δεσνατυρ αλιζαδο.
Αβστραχτ
Ον ϑυνε 18, 2016 ωασ ιµπλεµεντεδ τηρουγηουτ τηε νατιοναλ τερριτορψ τηε αχχυσατορψ
χριµιναλ προχεδυραλ σψστεµ χρεατεδ βψ τηε Χονστιτυτιοναλ Ρεφορµ οφ Σεχυριτψ ανδ ϑυστιχε
ιν 2008. Ιν τηε πρεσεντ ωορκ ωε χαν ϖεριφψ τηατ τηισ σψστεµ ισ ωελλ βελοω στανδαρδσ
Οφ τηε τρυε µοδελ αχχυσατορψ χριµιναλ προχεδυραλ . Ωε ωιλλ αναλψζε τη ε εξπεριενχε σ
οφ Χηιλε ανδ Μεξιχο ανδ σεε τηατ βοτη τριεδ το αδοπτ τηε γενυινε αχχυ σατορψ χριµιναλ
σψστεµ, ινχλυδεδ παρτ οφ ιτ ιν τηειρ λεγισλατιον, ωερε υναβλε το οπερατε ιτ ανδ ωερε φορχεδ
το γιϖε α 180 δεγρεε σωοοπ (ηαλφ α τυρν). Το Χηιλε τοοκ τε ν ψεαρσ το ρετυρν , ανδ το
Μεξιχο τωο µοντησ. Ιν βοτη χουντρ ιεσ αχχυσατορψ σ ψστεµ ωασ ιντροδυχεδ τηατ ωε χαν
χαλλ δενατυραλιζεδ.
ΣΥΜΑΡΙΟ: Ι. Ελ αυτντιχο σιστεµα προχεσαλ πεναλ αχυσατοριο / ΙΙ. Ελ σιστε µα προχε σαλ πε ναλ
αχυσατοριο µεξ ιχανο / ΙΙΙ. Ελ χασο δελ Εσ ταδο δε Μξιχο / Ις. Λα εξπεριενχια δε λα Ρεπβλιχα δε
Χηιλε / ς. Λα χοντρα−ρεϖολυχι⌠ν µεξιχανα / ςΙ. Χ ονχλυσιονεσ / Φυεντεσ δε χονσυλτα
∗ ∆ρ. εν ∆ ερεχηο, Προφεσορ Ινϖεστ ιγαδορ δελ ∆επαρ ταµεντο δε ∆ερε χηο, ΥΑΜ−Α., ψ µιεµβρο δελ Σισ τεµα
Ναχιοναλ δε Ινϖεστ ιγαδορεσ (ΣΝΙ).
1 Σαν δρα Σαλχεδο Γονζ〈 λεζ, Ρεφορµα Χονστιτ υχιοναλ δε ∆ερεχηοσ Ηυµανοσ: λα φαχυλταδ δε ινϖεστιγαχι⌠ν
δε λα ΣΧϑΝ α λα ΧΝ∆Η, Υνιϖερσιδαδ Ι βεροαµεριχανα, α ρτχυλο πυβλιχαβλε, Μξιχο, 2011. Προπορχιονα λοσ
µαρχοσ προχεσ αλ ψ συσταντιϖο θυε σον νεχεσαρ ιοσ παρα εντενδερ λασ ρεφορµα σ ϕυρδιχασ θυε σε ηαν δαδο εν
νυεστρο πασ εν λο θ υε ϖα δελ σιγλο ΞΞΙ.
604 αλεγατοσ, νµ. 94, Μξιχο, σεπτιεµβρε/διχιεµβρε δε 2016
Σεχχι⌠ν ∆οχτρινα
2 Ηερ νανδο ∆εϖισ Εχηανδα, Τεορα δε λα Πρ υεβα ϑυδιχιαλ, Τοµο Ι, Βυενοσ Αιρεσ, ςχτορ Π. δε Ζαϖαλα−
Εδιτορ, 1981, ππ. 71−75; Οτταϖιο Σφερλαζ ζα, Προχεσο Αχυ σατοριο οραλ ψ δελινχυενχια οργα νιζαδα, Χιυδαδ
δε Μξιχο, Χεντρο δε Εστυδιοσ δε Πολτιχα Χριµιν αλ ψ Χιενχιασ Πεναλεσ, Α. Χ., Αθυεστα Τερρα, Φονταµαρα ,
2005, π. 66; ϑοσ ∆ανιελ Ηιδαλγο Μυ ριλλο, Σιστεµα αχυσατοριο µεξι χανο ψ γαραντα σ δελ προχεσο π εναλ,
Χιυδαδ δε Μξιχο, Εδιτοριαλ Πορ ρα ψ Υνιϖερσιδαδ Παναµεριχανα, σεγυνδα εδιχι⌠ν, Χαπτ υλοσ Ι ψ ΙΙΙ,
2010, ψ ∆εβιδο Προχεσο Πεναλ εν ελ Σιστεµα Αχυ σατοριο, Χιυδαδ δε Μξιχο, Φλορεσ Εδιτορ ψ ∆ιστ ριβυιδορ
ψ Υνιϖερσιδαδ Παναµε ριχανα, 2011, Χαπτυλοσ Ι ψ ΙΙ; Μαρα Ελϖιρα Βυελνα Σερρα νο, Ινδγενασ εν λα Ινθυι−
σιχι⌠ν Αποστ⌠λιχα δε φραψ ϑυαν δε Ζυµ〈ρρ αγα, Χιυδαδ δε Μξιχο, Υνιϖερσιδαδ Αυτ⌠νοµα Μετροπολιταν α,
2009, Χαπτυλοσ 1 ψ 3; Λυισ Iqp¦ƒng¦"Qdtgi„p."{"Vtkdwpcn"fg"nc"Kpswkukek„ p"fgn"Ucpvq"QÝekq"fg"Nc"Pwgxc"
Εσπα〉α (1539). Προχεσο Ινθ υισιτοριαλ δελ Χ αχιθυε δε Τεξχοχο, 53≡ Χ ονγρεσο Ιντερ ναχιοναλ δε Αµε ριχα−
νιστασ, Χιυ δαδ δε Μξιχο, Σεχρε ταρα δε Χυλτ υρα δελ ∆ιστριτο Φεδεραλ ψ Λιτο Νυεϖα ⊃πο χα; 2009, ππ. 27−
102; Αντονιο Σαλχεδο Φλορεσ ψ Μαρα Ελϖιρ α Βυελνα Σερρανο, Λα Ρεφορµα Χονστιτ υχιοναλ δε Σεγυριδ αδ
ψ ϑυστιχι α ϖιολα λοσ ∆ερεχηοσ Ηυµ ανοσ, ρεϖιστα Αλεγατοσ νµερο 85, Χιυδαδ δε Μξιχο, Υν ιϖερσιδαδ
Αυτ⌠νοµα Μετ ροπολιτανα, 2013; Αντο νιο Σαλχεδο Φλορ εσ, Χηιχηιµεχα τεχοτλ φρεντε α λα Ινθυι σιχι⌠ν δελ
Ucpvq"QÝekq0"Wp"guvwfkq"vfi epkeq"rtqeguc nÑ, ρεϖιστα Αλεγατοσ νµε ρο 93, Χιυδαδ δε Μξιχο, Υνιϖερσιδαδ
Αυτ⌠νοµα Μετροπολ ιτανα, αγοστο δε 2016, ππ. 367−400.
3 Πυ βλιχαδο εν ελ Fkctkq"QÝekc n"fg"nc"Hgfgtcek„p ελ 5 δε µα ρζο δε 2014.
Ι. Ελ αυτντιχο σιστεµα προχεσαλ πεναλ αχυσατοριο
Πορ ραζονεσ δε µτοδο λο πρεσενταρ χοµπαραδο χον ελ ινθυισιτοριαλ.
Ελ σιστεµα προχεσαλ πεναλ αχυσατοριο εσ προπιο δε λασ δεµοχραχιασ; ελ ινθυισιτοριο
λο εσ δε λοσ αυτοριταρισµοσ. Ελ πριµερο, αδεµ〈σ δε ρεχονοχερ αλ πυεβλο χοµο νιχο
ϕυεζ νατυραλ, εσ ρεσπετυοσο δε λα περσονα ψ συ διγνιδαδ, εσ δεχιρ, δε λοσ δερεχηοσ
ηυµανοσ δε λα περσονα αχυσαδα, δε λα ϖχτιµα δελ δελιτο ψ δε τερχεροσ; ρεχονοχε λα
πρεσυνχι⌠ν δε ινοχενχια ψ ελ δερεχηο α υ να δεβιδα ρεπαραχι⌠ν; προηβε ελ τορµεντο,
λα ινχοµυνιχαχι⌠ν ψ λα σεχρεχα; φαχιλιτα ελ αχχεσο α υν αβογαδο ψ α υν ασεσορ, ασ χο−
µο α λα δεφενσα αδεχυαδα; διστινγυε χον πρεχισι⌠ν α λοσ συϕετοσ δε λα ρελαχι⌠ν προχε−
σαλ: ϕυεζ, αχυσαδορ ψ αχυσαδο, χον συσ ρεσπεχτιϖοσ ρολεσ; ορδενα λα ιµπαρχιαλιδαδ δελ
ϕυεζ; εσταβλεχε ρεγλασ προχεδιµενταλεσ χλαρασ; ηαχε υσο δε λα πρισι⌠ν πρεϖεντιϖα ψ
fgÝpkvkxcÏ"fg"ocpgtc" gzegrekqpcn"{"eqoq"¿nvkoq"tgewtuq0"Rqt"uw"rct vg."gn"ukuvgoc"
ινθυισιτοριαλ ρεχονοχε αλ ϕυεζ ινστιτυχιοναλιζαδο χοµο ελ νιχο χοµπετεντε; αντεπο−
νε ελ ιντερσ γενεραλ ψ ελ δερεχηο α γοβερναρ ψ χαστιγαρ, α χυαλθυιερ οτρα πρερρογατιϖα;
πρεσυµε ελ δολο, εξιγε πρυεβα δε λα ινοχενχια ψ δελ δερεχηο α λα ρεπαραχι⌠ν; σε
ϖαλε δελ τορµεντο, λα ινχοµυνιχαχι⌠ν, λα σεχρεχα ψ λα νεγοχιαχι⌠ν παρα οβτενερ λα
χονφεσι⌠ν δελ ινδιχιαδο, α θυιεν λε οβσταχυλιζα ελ αχχεσο ψ λα χοµυνιχαχι⌠ν χον συ
αβογαδο, ασ χοµο ελ εϕερχιχιο δε λα δεφενσα; λασ φυνχιονεσ δε αχυσαρ ψ δε ϕυζγαρ λασ
δεποσιτα εν υνα µισµα περσονα, ινδιϖιδυαλ ο χολεχτιϖα; ορδενα αλ ϕυεζ θυε ιντερϖενγα
qÝekqucogpvg"gp"cevwcekqpgu"gugpekcngu="eqpvkgpg"tgincu"rtqegfkogpvcngu"eqph wucu="
wuc"nc"rtkuk„p."ecwvgnct"{"fgÝpkvkxc."fg"ocpgtc"tgi wnct"{"ukuvgoƒvkec02
Eqpukfgtcpfq"gn" octeq" vg„tkeq." rqnvkeq."Ýnqu„Ýeq" {" lwtfkeq" cpvgtkqt."rcuct fi"c"
οχυπαρµε δε λοσ σιγυιεντεσ οβϕετιϖοσ παρτιχυλαρεσ: 1) αναλιζαρ ελ σιστεµα προχεσαλ πε−
ναλ θυε σε ινσταυρ⌠ εν Μξιχο πορ µεδιο δε λα Ρεφορµα Χονστιτυχιοναλ δε Σεγυριδαδ
ψ ϑυστιχια δελ α〉ο 2008 ψ ελ Χ⌠διγο Ναχιοναλ δε Προχεδιµιεντοσ Πεναλεσ δε 2014,3
θυε λα ρεγλαµεντα; 2) δεµοστραρ θυε διχηο σιστεµα νο εσ αχυσατοριο, ο θυε, εν ελ
Para continuar leyendo
Solicita tu prueba