Las garantías del debido proceso legal a favor de los migrantes en el Estado Mexicano
| Autor | Michael G. Núñez Torres/Alonso Cavazos Guajardo Solís |
| Cargo | Profesor de Derecho Constitucional de la Universidad Autónoma de Nuevo León/Profesor de Pensamiento Jurídico en la Universidad de Monterrey |
| Páginas | 1-32 |
ΛΕΤΡΑΣ ϑΥΡΙ∆ΙΧΑΣ Ν∨Μ. 24 ΠΡΙΜΑςΕΡΑ 2017 ΙΣΣΝ 1870−2155
1
ΛΑΣ ΓΑΡΑΝΤ⊆ΑΣ ∆ΕΛ ∆ΕΒΙ∆Ο ΠΡΟΧΕΣΟ ΛΕΓΑΛ Α ΦΑςΟΡ ∆Ε
ΛΟΣ ΜΙΓΡΑΝΤΕΣ ΕΝ ΕΛ ΕΣΤΑ∆Ο ΜΕΞΙΧΑΝΟ
ΤΗΕ ΓΥΑΡΑΝΤΕΕΣ ΟΦ ΤΗΕ ∆ΥΕ ΛΕΓΑΛ ΠΡΟΧΕΣΣ ΙΝ ΦΑςΟΡ ΟΦ
ΜΙΓΡΑΝΤΣ ΙΝ ΤΗΕ ΜΕΞΙΧΑΝ ΣΤΑΤΕ
Μιχηαελ Γ. Ν〉εζ Τορρεσ∗
Αλονσο Χαϖαζοσ Γυαϕαρδο Σολσ∗
Συµαριο: Ι. Ιντροδυχχι⌠ν. ΙΙ. Λασ γαραντασ προπιασ δελ ∆ερεχηο χονστιτυχιοναλ
προχεσαλ ψ συ απλιχαχι⌠ν α λοσ µιγραντεσ. ΙΙΙ. ∆ελ δερεχηο εσπεχφιχο α λα ασιστενχια
χονσυλαρ. Ις. Χονχλυσιονεσ. ς. Βιβλιογραφα. Φεχηα δε ρεχεπχι⌠ν: 29 δε Νοϖιεµβρε δε
2016. Φεχηα δε Αχεπταχι⌠ν: 21 δε Φεβρερο δε 2017.
________________________________________________________________________
∗ Προφεσορ δε ∆ερεχηο Χονστιτυχιοναλ δε λα Υνιϖερσιδαδ Αυτ⌠νοµα δε Νυεϖο Λε⌠ν.
∗ Προφεσορ δε Πενσαµιεντο ϑυρδιχο εν λα Υνιϖερσιδαδ δε Μοντερρεψ.
ΛΕΤΡΑΣ ϑΥΡΙ∆ΙΧΑΣ Ν∨Μ. 24 ΠΡΙΜΑςΕΡΑ 2017 ΙΣΣΝ 1870−2155
2
Ρεσυµεν: Λα ΧΠΕΥΜ ηα συφριδο µυχηοσ χαµβιοσ φορµαλεσ, προδυχτο δε µλτιπλεσ
προχεσοσ δε ρεφορµα χονστιτυχιοναλ, νοσοτροσ ηεµοσ χεντραδο νυεστρα ατενχι⌠ν εν
υνα τρανσφορµαχι⌠ν µαψσχυλα προδυχτο δε λα εϖολυχι⌠ν δε λα σοχιεδαδ µεξιχανα,
χονσιστεντε εν ελ χαµβιο δε εντενδιµιεντο δε λασ φορµαλιδαδεσ εσενχιαλεσ δελ
προχεδιµιεντο α θυε σε χοντραε ελ αρτχυλο 14 χονστιτυχιοναλ. Αντεσ λα λεψ
εσταβλεχα εσασ φορµαλιδαδεσ, ψ αηορα λα νορµα ϕυρδιχα σ⌠λο εσ υν ινστρυµεντο
παρα ασεγυραρ ελ δεβιδο προχεσο λεγαλ εν φαϖορ δε τοδα περσονα, χον ελ οβϕετιϖο
πριµορδιαλ δε θυε αφροντε ελ λιτιγιο εν υνα χονδιχι⌠ν δε ιγυαλδαδ φρεντε α συ
χοντραπαρτε.
Αβστραχτ: Τηε ΧΠΕΥΜ ηασ υνδεργονε µανψ φορµαλ χηανγεσ, ασ α ρεσυλτ οφ
µυλτιπλε χονστιτυτιοναλ ρεφορµ προχεσσεσ, ωε ηαϖε φοχυσεδ ουρ αττεντιον ον α µαϕορ
τρανσφορµατιον ρεσυλτινγ φροµ τηε εϖολυτιον οφ Μεξιχαν σοχιετψ, χονσιστινγ οφ α
χηανγε οφ υνδερστανδινγ οφ τηε ∀εσσεντιαλ προχεδυραλ φορµαλιτιεσ∀ το ωηιχη Τηε
χονστιτυτιοναλ αρτιχλε 14 ισ χοντραχτεδ. Τηε λαω ηαδ πρεϖιουσλψ εσταβλισηεδ τηεσε
φορµαλιτιεσ, ανδ νοω τηε λεγαλ νορµ ισ ονλψ αν ινστρυµεντ το ενσυρε δυε προχεσσ οφ
λαω ιν φαϖορ οφ αλλ περσονσ, ωιτη τηε πριµαρψ οβϕεχτιϖε οφ φαχινγ τηε λιτιγατιον ιν α
χονδιτιον οφ εθυαλιτψ αγαινστ ιτσ χουντερπαρτ.
Παλαβρασ χλαϖε: Γαραντασ, Χονστιτυχι⌠ν Πολτιχα δε λοσ Εσταδοσ Υνιδοσ
Μεξιχανοσ, µιγραντεσ.
Κεψ ωορδσ: Γυαραντεεσ, Πολιτιχαλ Χονστιτυτιον οφ τηε Υνιτεδ Μεξιχαν Στατεσ,
µιγραντσ.
Ι. ΙΝΤΡΟ∆ΥΧΧΙΝ
Ελ χεντεναριο δε λα Χονστιτυχι⌠ν Πολτιχα δε λοσ Εσταδοσ Υνιδοσ Μεξιχανοσ (εν λο
συχεσιϖο, ΧΠΕΥΜ) εξιγε ρεπλαντεαρ δεσδε λα δοχτρινα λασ ινστιτυχιονεσ εν ελλα
χονσαγραδασ α λα λυζ δε λα εξιγενχια δε λα σοχιεδαδ χοντεµπορ〈νεα, χυψα
χοµποσιχι⌠ν, ιδεολογα ψ ρεχυρσοσ µατεριαλεσ δισταν µυχηο δε λοσ θυε τεναν
ΛΕΤΡΑΣ ϑΥΡΙ∆ΙΧΑΣ Ν∨Μ. 24 ΠΡΙΜΑςΕΡΑ 2017 ΙΣΣΝ 1870−2155
3
νυεστροσ Χονστιτυψεντεσ δε 1916−1917. Ασ, λασ φορµαλιδαδεσ εσενχιαλεσ δελ
προχεδιµιεντο χοντεµπλαδασ δεσδε λα γνεσισ δελ αρτχυλο 14 δε λα ΧΠΕΥΜ, ηοψ
εν δα αδθυιερεν υν γραδο δε εσπεχιφιχιδαδ θυε σεγυραµεντε νο φυε ατισβαδο πορ
λοσ προπιοσ Χονστιτυψεντεσ, τενιενδο ρεφλεϕοσ παρτιχυλαρεσ εν 〈µβιτοσ θυε νο εραν
προβλεµ〈τιχοσ α ινιχιοσ δε λοσ νοϖεχιεντοσ, χοµο λα σιτυαχι⌠ν ϕυρδιχα δε λοσ
µιγραντεσ. ∆ε ιγυαλ µανερα, ελ χοντενιδο δε λοσ αρθυετιποσ δε λα τεορα
χονστιτυχιοναλ, ταλεσ χοµο λοσ ∆ερεχηοσ Φυνδαµενταλεσ1 ψ ελ σιστεµα δε ϕυστιχια,
φυερον συφριενδο τοδα υνα µεταµορφοσισ θυε ηαχε θυε εν λα αχτυαλιδαδ λασ
ινστιτυχιονεσ ϕυρδιχασ σε χονφιγυρεν ψ αχτεν δε φορµα διφερεντε α χοµο λο
πενσαρον λοσ χονστιτυψεντεσ.
Ηοψ εν δα απαρεχε εϖιδεντε λα πρεχαριεδαδ ψ χοµπλεϕιδαδ θυε ροδεα α λοσ
µιγραντεσ, νο σ⌠λο εν χυαντο α συσ ιννεγαβλεσ λιµιταντεσ εχον⌠µιχασ, ιδιοµ〈τιχασ,
προφεσιοναλεσ ψ χυλτυραλεσ, σινο αδεµ〈σ εν ελ χαµπο δελ ∆ερεχηο, εσπεχφιχαµεντε
εν λο θυε ατα〉ε α συσ ∆ερεχηοσ Φυνδαµενταλεσ, αλγο θυε νο οχυρρα δυραντε λα
αχτιϖιδαδ δελ Χονγρεσο χονστιτυψεντε. Λοσ µιγραντεσ αηορα σον υν γρυπο αλταµεντε
ϖυλνεραβλε σοβρε τοδο χυανδο τιενεν υνα σιτυαχι⌠ν ιρρεγυλαρ−2 ψ, σιν εµβαργο, εσ
χοµν θυε απαρεζχαν ολϖιδαδοσ ο, χυανδο µενοσ, ρεζαγαδοσ εν λασ νορµασ
ϕυρδιχασ ινχλυιδα λα Χονστιτυχι⌠ν− ρεσπεχτο δε οτρασ χατεγορασ δε εσα χλασε δε
1 Σι βιεν λα Χονστιτυχι⌠ν Πολτιχα δε λοσ Εσταδοσ Υνιδοσ Μεξιχανοσ ηαχε αλυσι⌠ν α λοσ
∆ερεχηοσ Ηυµανοσ, ηεµοσ οπταδο πορ υτιλιζαρ λα εξπρεσι⌠ν ∆ερεχηοσ Φυνδαµενταλεσ εν ραζ⌠ν
δε θυε τιενε µ〈σ αρραιγο εν λα δοχτρινα χονστιτυχιοναλ. Εν χυαντο α λα διστινχι⌠ν δε λοσ δερεχηοσ
ηυµανοσ, λοσ ∆ερεχηοσ Φυνδαµενταλεσ ψ λασ γαραντασ ινδιϖιδυαλεσ τρµινο αδοπταδο
οριγιναλµεντε πορ νυεστρο Ποδερ χονστιτυψεντε−, ℑλϖαρεζ Λεδεσµα ρεαλιζα υν αν〈λισισ σοβρε λα
τερµινολογα τχνιχο−ϕυρδιχα υτιλιζαδα αλ ρεσπεχτο. ςασε: ℑλϖαρεζ Λεδεσµα, Μαριο Ι., Αχερχα δελ
χονχεπτο ∆ερεχηοσ ηυµανοσ, Μξιχο, ΜχΓραω−Ηιλλ, 1998, 151 π. ∆ε ηεχηο, εν ελ χασο µεξιχανο
Φερρερ Μαχ−Γρεγορ ψ Σ〈νχηεζ Γιλ σοστιενεν θυε νυεστρα Χονστιτυχι⌠ν ηα σιδο ινφλυενχιαδα πορ λα
Χονστιτυχι⌠ν εσπα〉ολα δε 1978 ψ πορ λα δοχτρινα θυε λα εξπλιχα θυε ηα τενιδο µυχηο εχο εν
νυεστρο πασ−, λασ χυαλεσ, α συ ϖεζ, ρεφιερεν ταλεσ δερεχηοσ βαϕο λα ινφλυενχια δε λα νοµενχλατυρα
εµπλεαδα εν λα Λεψ Φυνδαµενταλ αλεµανα δε 1949. Σοβρε στα ψ οτρασ ραζονεσ παρα πρεφεριρ λα
εξπρεσι⌠ν ∆ερεχηοσ Φυνδαµενταλεσ, ϖασε: Φερρερ Μαχ−Γρεγορ, Εδυαρδο ψ Σ〈νχηεζ Γιλ, Ρυβν,
Ελ νυεϖο ϕυιχιο δε αµπαρο. Γυα δε λα ρεφορµα χονστιτυχιοναλ ψ δε λα νυεϖα Λεψ δε Αµπαρο,
σεγυνδα εδ., πρεσενταχι⌠ν δε Εδυαρδο Φερρερ Μαχ−Γρεγορ ψ πρ⌠λογο δε Αρτυρο Ζαλδϖαρ Λελο δε
Λαρρεα, Μξιχο, ΥΝΑΜ−Πορρα−ΙΜ∆ΠΧ, 2013, Βιβλιοτεχα Πορρα δε ∆ερεχηο Προχεσαλ
Χονστιτυχιοναλ, νµ. 80, ππ. 3−7.
2 Ασ λο ρεφιρι⌠ λα Ασαµβλεα Γενεραλ δε λα Οργανιζαχι⌠ν δε Ναχιονεσ Υνιδασ εν λα
ρεσολυχι⌠ν νµερο 54/166, δε φεχηα 24 δε φεβρερο δε 2000, µεδιαντε λα χυαλ, εντρε οτροσ ασπεχτοσ,
σε πιδι⌠ α τοδοσ λοσ Εσταδοσ µ ιεµβροσ θυε προµοϖιεραν ψ προτεγιεραν εφιχαζµεντε λοσ ∆ερεχηοσ
Φυνδαµενταλεσ δε τοδοσ λοσ µιγραντεσ, σε χονδεν⌠ ενργιχαµεντε χυαλθυιερ φορµα δε
δισχριµιναχι⌠ν ραχιοναλ ψ ξενοφοβια ψ σε ινστ⌠ α εξαµιναρ ψ ρεϖισαρ λασ πολτιχασ δε ινµιγραχι⌠ν παρα
ελιµιναρ τοδασ λασ νορµασ ψ πρ〈χτιχασ δισχριµινατοριασ χοντρα λοσ µιγραντεσ. Ρεσολυχι⌠ν δισπονιβλε
εν: ηττπ://ωωω.υν.οργ/εσ/χοµυν/δοχσ/?σψµβολ=Α/ΡΕΣ/54/166
Para continuar leyendo
Solicita tu prueba